Bilim İnsanları
Feza Gürsey kimdir?
Bilim kadını Prof. Dr. Remziye Hisar (1902-1992) ile tıp doktoru ve fizikçi Dr. Reşit Süreyya Gürsey’in (1889-1962) ilk çocukları olarak dünyaya geldi. Feza Gürsey, fizik okumaya lise öğrenciliği yıllarında karar verdi. Galatasaray Lisesi’ni 1940 yılında birincilikle bitirdikten sonra, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi öğrencisi oldu, 1944 yılında da Fizik-Matematik Bölümü’nden birincilikle mezun oldu. M.E.B. sınavını kazanarak […]
19. yüzyılda matematik ve fiziğe damga vuran bir bilim kadını: Sonja Kowalewsky
15 Ocak 1850’de Moskova’da aristokrat bir ailenin kızı olarak doğan Sonja Korvin Kroukowka, küçük yaşından itibaren matematiğe ilgi duymaya başlamıştı. Yaşadığı dönemin en önemli kadın matematikçisi olmakla birlikte, 19. yüzyılda kadınların yükseköğrenim alanındaki hak mücadelesinin de simgelerinden biri olmuştur. Heidelberg Üniversitesi’nde öğrenim gören Sonja Korvin Kroukowka, burada devrin önemli akademisyenlerinin derslerini takip eder ve eliptik […]
Tarihteki ilk astronom Thales, Anadolu topraklarında yaşamıştı
Miletli Thales, Antik Yunan’da filozof, matematikçi ve astronomluğun yanı sıra mühendislik çalışmalarıyla da tanınan bir bilgindi. Thales, Sokrates’ten önce yaşamış bir Antik Yunan filozofuydu. Anadolu topraklarında, bugünkü Aydın civarındaki bir antik şehir olan Milet’te doğmuştur. Antik Yunan’ın ilk filozoflarından olduğu için felsefenin ve bilimin öncüsü olarak kabul edilmektedir. Miletli Thales, Eski Yunan’ın Yedi Bilgesi’nin de […]
İkinci Dünya Savaşı’nın karanlığında bilime adanmış bir yaşam: Frédéric Joliot-Curie
Jean Frédéric Joliot-Curie, eşi Iréne Joliot-Curie ile birlikte 1935 yılında Nobel Kimya ödülüne layık görülmüş Fransız bir fizikçidir. Frédéric Joliot-Curie, 19 Mart 1900’de Fransa’nın başkenti Paris’te doğmuştur. Paris Kimya ve Fizik Yüksekokulu’nda aldığı eğitimin ardından Radyum Enstitüsü’nde Marie Curie’nin asistanlığını yapmıştır. Bu sırada Marie Curie’nin kızı Iréne Curie’e âşık oldu ve 1926 yılında onunla evlendi. […]
Elektrostatik etkileşimin yasa koyucusu Charles-Augustin de Coulomb
Fizikçi Charles-Augustin de Coulomb, elektrik yüklü parçacıklar arasındaki elektrostatik etkileşimi ele alan Coulomb Yasası’na adını veren Fransız bir bilim insanıdır. Aynı zamanda SI sisteminde yükün birimine de yine ona ithafen Coulomb (C) adı verilmiştir. Charles-Augustin de Coulomb, 14 Haziran 1736’da Fransa’da doğmuştur. Paris’te, Collège des Quatre-Nations’ta okumuş, matematik ve fizik öğrenimi görmüştür. Akademik yaşamını yarıda […]
15. yüzyıl İstanbul’unda bir âlim: Ali Kuşçu
Ali Bin Muhammed ya da yaygın olarak bilinen ismiyle Ali Kuşçu, 15. yüzyılda yaşamış, astronomi, matematik ve dil bilimi alanlarında önemli çalışmalara imza atmış bir bilginidir. Ali Kuşçu 1403 senesinde, dönemin Timur İmparatorluğu’nda, Semerkand şehrinde doğmuştur. Türk olduğu kabul edilmekle birlikte Fars olduğu da iddia edilmektedir. Ali Kuşçu’nun babası Muhammed, dönemin Timur Sultanı Uluğ Bey’in […]
Mühendislik bilgisi ve yönetim sanatını birleştiren Henry R. Towne
19. yüzyılda doğmuş olan Amerikalı makine mühendisi Henry Robinson Towne, “yönetimi sistemleştiren mühendis” olarak tanınan bir makine mühendisi ve iş insanıdır. 1844 yılında Philadelphia’da dünyaya gelen Henry Robinson Towne, Pensilvanya Üniversitesi’ndeki öğrenimini yarım bırakarak iş yaşamına atılmak zorunda kalacaktı. Bununla birlikte üniversite, ilerleyen yıllarda Towne’u fahri yüksek lisans derecesiyle onore edecekti. İlk yıllarında Amerikan Donanması […]
Takiyüddin’in top atışlarıyla yıkılan gözlemevi
16. yüzyıl Osmanlı bilgini Takiyüddin bin Maruf-i, gökbilimi alanında yaptığı çalışmalarla tanınmakla birlikte; mühendislik, matematik ve mekanik bilimi alanında da çalışmalar yürütmüş ve çağını aşan bir bilim insanı olmuştur. Farklı disiplinlerde yaptığı çalışmalarla “hezarfen” namıyla da anılan Takiyüddin bin Maruf-i, 1521 yılında dönemin Osmanlı toprağı Şam’da Şeyh Muhammed b. Mar’uf’un oğlu olarak dünyaya gelmiştir. Çocukluğu […]
“Ama yine de dönüyor”: Galileo Galilei’nin hikâyesi
Rönesans döneminin büyük bilgini Galileo Galilei, astronomi, fizik, mühendislik ve matematik alanındaki çalışmalarıyla dünya tarihini değiştiren bilim insanları arasında müstesna bir yer edinmiştir. 16. ve 17. yüzyılların büyük bilgini ve Rönesans’ın öncüsü Galileo Galilei, 15 Şubat 1564’te dönemin Floransa Dükalığı’nda, Pisa şehrine dünyaya gelmiştir. Maddi zorluklarla geçen çocukluğunda bilime ve bilimsel buluşlara ilgisi hep varolmuştur. […]
Uzaya çıkan ilk kadın: Valentina Tereşkova
Sovyet kozmonotu Valentina Vladimirovna Tereşkova, yaklaşık 60 yıl önce uzaya çıkan ilk kadın ve ilk sivil olarak tarihe geçti. 6 Mart 1937’de, Rusya Sovyet’inde doğan Valentina Tereşkova, eğitimini tamamlayınca bir lastik fabrikasında çalışmaya başladı. Süreç içerisinde mühendislik eğitimi de alan Tereşkova, bir yandan da hobi maksatlı paraşütçülükle uğraştı. Tereşkova’nın gençliği, Soğuk Savaş’ın en hararetli etaplarından […]
Henry Bessemer çeliği bulmadı ama onu hayatımız baş köşesine oturttu
Sir Henry Bessemer, 1813-1898 yılları arasında yaşamış İngiliz bir mucitti. Bessemer’in çelik üretiminde geliştirdiği yöntem, o zamana kadar üretimi çok pahalı ve sınırlı olan bu cevherin yaygın bir şekilde üretilmesini mümkün kılmış ve sanayi alanındaki büyük atılımı hazırlayan etkenlerden biri olmuştur. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren çeliğin endüstriyel sahada kullanımı inşaattan otomotive ve makine sanayiine […]
Hezârfen Ahmed Çelebi, Galata’dan Üsküdar’a uçtu mu?
17. yüzyıla ait en bilinen hikâyelerden biri Hezârfen Ahmed Çelebi’nin Galata Kulesi’nden kuş kanatlarına benzer bir araçla süzülüp Üsküdar’a varmasıdır. Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde aktardığı bu olayın gerçekliği konusunda tartışmalar bulunmaktadır. 1609-1640 yılları arasında yaşadığı bilinen ve çeşitli fen ve sanatlardan anladığı için “bin fenli” anlamında Hezârfen unvanıyla anılan Ahmed Çelebi, Evliya Çelebi’nin aktardığına göre, 1632 senesinde, […]