Avusturya, Styria’nın Eisenerz kentindeki Erzberg’de maden işletmecisi VA Erzberg GmbH, kabaca 11 milyon tonluk bir ekstraksiyon hacminden yılda yaklaşık 2,7 milyon ton ince cevher üretiyor. Bu da Erzberg’i Orta Avrupa’nın en büyük yerüstü demir cevheri madeni yapıyor. Tam otomatik bir ince cevher depolama tesisi, 2014 yılından beri burada faaliyet göstermektedir. Temel bileşenlerinden biri, işleme teknolojisinde Avusturyalı bir uzman olan SBM Mineral Processing tarafından sağlanan bir geri kazanım maddesidir. WEG-Watt Drive, bu gelişmiş köprü kepçe-tekerlek geri kazanıcının sayısız konveyörü için tahrik teknolojisi sağladı.

Merkezi Oberweis’de (Avusturya) bulunan SBM Cevher Hazırlama (SBM), uluslararası MFL Grubu’nun bir parçasıdır. SBM, beton karıştırma tesislerinin geliştirilmesi ve üretilmesinin yanı sıra doğal taş ve geri dönüşüm endüstrileri için işleme ve taşıma sistemlerinde uzmanlaşmıştır. Sabit Sistemler iş alanı, doğal taş sektörü, kum ve çakıl sektörü, inşaat malzemesi geri dönüştürücüler ve diğer endüstriyel sektörler için yüksek performanslı çözümler tasarlar ve oluşturur. Uygulama alanları arasında minerallerin, cevherlerin ve kömürün kırılması ve işlenmesi, işlenmiş dökme malzemelerin uygun maliyetli bir şekilde aktarılması ve kullanılmış yapı malzemelerinin geri dönüştürülmesi yer alır.

SBM’nin yeni yüksek verimli geri kazanımı, 2014 yılında resmi olarak açılan tam otomatik Erzberg ince cevher depolama tesisinin temel bileşenidir. Yeni geri kazanıcı, ağır hizmet kamyonlarından ince cevher boşaltma ve tekerlekli yükleyicilerle daha fazla taşıma gibi önceki depolama yöntemine göre önemli avantajlara sahiptir.  Daha iyi karıştırma sayesinde cevher kalitesinde belirgin bir iyileşme, ağır hizmet tipi bir kamyonun ve bir tekerlekli yükleyicinin ortadan kaldırılması nedeniyle daha düşük maliyet ve CO₂ emisyonlarının yılda yaklaşık 1.000 ton kadar önemli ölçüde azaltılması dahil.

Yüksek kullanılabilirlik önemli bir faktördür

SBM geri kazanımı, hammadde endüstrisi için özel olarak tasarlanmıştır. Yaklaşık 65 m toplam genişliği ve 1.100 t/saat kapasitesi ile işleme teknolojisi dünyasında gerçek bir devdir. -30 C° ila +40 C° sıcaklık aralığında güvenilir şekilde çalışacak şekilde tasarlanmış olup, kar, buz ve yüksek sıcaklıklar gibi ekstrem koşullara dayanır. Diğer bir özellik ise dinamik bir süreçte eşzamanlı olarak elleçlenen iki yığınla yığın başına 35.000 m³’lük yüksek depolama kapasitesidir. İlk yığın, 0 ila 8 mm partikül boyutuna sahip işlenmiş malzeme içerir ve tersinir bir dağıtım kayışı kullanılarak katman oluşturulur. İkinci yığın, malzemeyi otomatik veya yarı otomatik olarak kaldıran ve konveyör bantları üzerinden vagon yükleme istasyonuna taşıyan 9 m çapında bir kepçe tekerleği kullanılarak geri kazanıcı tarafından işlenir.

Karmaşık konveyör sistemlerinin güvenilir şekilde çalışması, geri kazanım verimliliği için çok önemlidir. Bir veya daha fazla konveyör bandının arızalanması, en kötü durumda maliyetli sonuçlarla birlikte toplam üretimin durmasına neden olabilir. Bu nedenle, sağlamlık, az bakım ve güvenilir çalışma, tahrik sistemlerinin redüktörlü motorları için temel gereksinimlerdir. Yüzey madenciliğinin zorlu ortamında, yüksek toz yüklerinin yanı sıra sıcaklık dalgalanmalarına ve yüksek neme dayanabilmelidirler.

VA Erzberg Bakım Müdürü Marcus Altenreiter şu yorumu yapıyor: “İşleme tesislerimizde Watt Drive’ın redüktörleriyle zaten iyi bir deneyime sahiptik. Geri kazanım projesi için önemli bir başarı faktörü, bu deneyimi yeni ünitenin düzeninde ve boyutlandırılmasında iyi bir şekilde kullanabilmemizdi ve Watt Drive, tekliflerimizi uygulamak için çok iyi bir iş çıkardı.”

Ağır işlerin vazgeçilmezi WEG-Watt Drive redüktörlü motorlar

Markt Piesting’de (Avusturya) üretilen redüktörlerden ve ana şirket WEG’den gelen motorlardan monte edilen Watt Drive redüktörlü motorları, geri kazanıcının tüm ilgili tahrik üniteleri için kullanılır. Bu redüktör motorların montajı artık Aden Endüstriyel‘in Türkiye Şekerpınar’daki fabrikasında yapılmaktadır.

Önce Erzberg’den gelen malzeme kazılır, kırılır ve işlenir. Daha sonra bir bantlı konveyör ile bir ara depolama bunkerinden taşınır. 26.000 Nm nominal torklu bir helisel konik dişli ünitesinden ve dişli ünitesine elastik kaplin ile bağlanmış 37 kW motordan oluşan döner tabanlı bir tahrikle çalışan konveyör, ezilmiş cevheri bunkerden eğimli bantlı konveyöre taşır. İkincisi, 8.080 Nm nominal torka sahip bir sarmal konik dişli ünitesinden ve geri döndürmez kilitli 55 kW endüksiyon motorundan oluşan ikinci bir döner temel tahrik ile çalıştırılır ve dökme malzemeyi bunker malzemesini biriktiren ters çevrilebilir bir kayışa taşır.

Her biri 11 kW nominal güce, entegre frenlere ve 1,992 Nm nominal torka sahip dört sarmal konik dişli redüktörlü motorla çalıştırılan bu ters çevrilebilir kayış, yığını katmanlar halinde oluşturarak işlenen malzemenin optimum şekilde karıştırılmasını sağlar. Tek tip yığın biriktirmeyi sağlamak için, tersinir bantlı konveyör ayrıca yatay hareket için bir hareket mekanizması ile donatılmıştır. Hareket mekanizması, 1.786 Nm nominal torka ve 1.1 kW nominal güce sahip büzülme diskli, frenli ve cebri havalandırmalı dört helisel konik dişli redüktör motordan oluşur.

Çift yığın işleme

Geri kazanıcı bir yığın oluşturur ve aynı anda diğer yığından malzeme çıkarır. Burası büyük kepçe çarkının devreye girdiği yerdir. 22.240 Nm nominal torka sahip, disk frenli ve elastik kaplinli 75 kW’lık helisel konik dişli redüktör motorla tahrik edilir. Yatay olarak da hareket edebilen kepçe çarkı, biriken malzemeyi alır ve birkaç konveyör bandı üzerinden vagon yükleme istasyonuna taşır. Tekerleğin her iki yönde de çalışmasına izin vermek için, dokuz kepçe uygun yöne bakacak şekilde yarı otomatik olarak döndürülebilir. Yığından muntazam malzeme çıkarılmasını sağlamak için kepçe tekerlek şaftının her bir ucuna bir tırmık takılır.

Kepçe tekerleği taşıyıcısına monte edilmiş bir halka oluğu, malzemeyi, yığın boyunca ilerleyen ve malzemeyi uzun konveyör bandına taşıyan köprü kayışına aktarır. Köprü iki portala monte edilmiştir. Sabit yatak, yanal kazık kayışı ucunda bulunur ve yüzer yatak, karşı serbest uçta bulunur. Hareketli yatak, sıcaklığın neden olduğu genişleme ve daralmayı absorbe eder. Her bir portal on iki araba tekerleğine dayanmaktadır. Bunların yarısı, frenli, cebri havalandırmalı ve koruma kapaklı helisel konik dişli redüktörlü motorlar tarafından tahrik edilmektedir. Dişli motorlar 5,5 kW motorla 5.100 Nm tork üretir ve yoğuşma tahliye delikleri ve IP66 sınıfı kapalı frenler dahil olmak üzere zorlu ortamlarda çalışmak üzere yapılandırılmıştır.

Son olarak, uzun konveyör dökme malzemeyi köprü bandından nakliye için vagon yükleme istasyonuna taşır. Bu kayış, 6,611 Nm nominal torka ve 45 kW motora sahip helisel konik dişli bir redüktör motorla birlikte 1,362 Nm nominal torka sahip iki yardımcı tahrik ve 7,5 kW motorla tahrik edilir.

Watt Drive, Erzberg geri kazanımı için tüm tahrik teknolojisini sağladı. Projenin boyutu ve taşıma görevlerinin çeşitliliği, tek tek redüktörlü motorların hassas bir şekilde yerleştirilmesini ve etkili proje yönetimini gerektiriyordu. Maden ocağının zorlu ortamı, tahrik sistemine farklı talepler getirir, bu da SBM’nin Watt Drive’dan dişli motorları tercih etmesinin nedenlerinden biridir.

SBM Genel Müdürü Erwin Schneller şu yorumu yapıyor: “Tahrik seçimi için temel kriterler, mümkün olan en az bakım masrafı, sağlamlık ve uzun ömürdü. Geçmiş deneyimlerimizden Watt Drive’ın redüktörlü motorlarının yüksek güvenilirliğini ve kalitesini biliyorduk. Geri kazanıcımızın yüksek güvenilirliğine güçlü bir katkıda bulunurlar. VA Erzberg de bundan üretkenlik ve uzun vadeli maliyet etkinliği şeklinde yararlanıyor.”