Kaplinlerde sorun giderme önerileri

 Birçok pompa kaplini pahalı pompa sistemlerinde daha büyük hasarlar oluşmadan önce devre dışı kalacak bir sigorta olarak tasarlanmıştır. Erken aşınma ya da hasarlar genellikle bir sorunun ilk belirtisidir. En sık karşılaşılan kaplin sorunlarının nedenleri şunlardır:

• Ölçüsel kaçıklıklar

• Komponent uyumsuzlukları veya yanlış montaj

• Aşırı yükler

• Anormal çevresel koşullar

• Burulma titreşimleri

Ölçüsel kaçıklıklar

Yanlış hizalama hakkında ciltler yazılmış olduğundan sadece en sık nedenlerinden bazılarını vurgulayacağız. Motor ve pompa arasındaki ölçüsel kaçıklıklardan pratikde kaçınılamaz ve genellikle ünitenin montajı sırasında oluşur. Kötü bir ilk hizalama (örneğin, mastar kullanılarak), ara şafttaki çarpıklık ya da yeterince robust olmayan montaj temeli tipik ölçüsel kaçıklıklar, yanlış hizalama nedenleridir. Her iki komponent başlangıçda düzgün olarak hizalanmış olsa bile, kullanım sırasındaki kayda değer sıcaklık değişimleri nedeniyle yanlış hizalama oluşabilir.

Bu hataları telafi etmek için, mühendisler ve bakım teknisyenleri bazı eksenel, radyal ve açısal kaçıklıklara belli oranlarda imkan tanıyan esnek bir kaplin kullanıyorlar. Bu şaft tipi kaplin serisi uygun kaplin seçerken üretici ve son kullanıcının göz önünde bulundurması gereken özel gereksinimleri karşılıyor.

Bu özel şartlara önemli bir örnek kızgın yağ pompalarıdır. Bu tip sıcak akışkan pompalarının aşırı sıcaklık değişimi ve termal genleşme sebebi ile tek kardan veya tek yıldızlı esnek kaplin tasarımları uygun değildir.

Bu uygulamalarda, aşırı ölçüsel kaçıklıklar kaplin, rulman ve/veya conta sistemlerinin hizmet ömrünü azaltır. Çift kardan yapı, yani çift lamelli rijit kaplinler ya da çift yıldızlı esnek kaplin dizaynı, aşırı ölçüsel kaçıklıkları telafi edebilir.

Yanlış hizalama göstergeleri:

• Çalışma sesinde ve/veya titreşimde değişiklikler, artışlar

• Kaplin elastik yıldızının erken aşınması veya disk paketlerinde çatlama

• Şaft keçelerinde kaçaklar

• Erken rulman arızaları

 Önerilen çözüm:

• Üniteyi kapatın

• Yanlış hizalama sorunlarını kontrol edin, (örneğin gevşek montaj tablası cıvataları veya kırık bir montaj ayağı gibi)  komponentlerde ısı artışı veya kaplin montaj boşluğundaki  değişimlere bakın.

• Yıldız kaplinin aşınma durumunu kontrol edin ve gerekirse değiştirin

• Çift kardan yapıya sahip bir kaplini mevcut sisteminize adapte etmeyi düşünün.

 Yanlış Uyum veya Montaj

Düzgün seçilen bir şaft kaplininin pompa sistemlerinin hizmet ömrünü uzattığına hiç şüphe yoktur. Ancak, hizmet ömrü maliyetleri de dikkate alınmalıdır.

Değişen mil çapları için konik burçlar stoklama ve bakım açısından tercih edilen bir seçim gibi görünebilir. Ancak, bu tasarımın emniyetli olmadığını unutmayın. Konik burçlar sıkı montaj prosedürleri gerektirir, aksi takdirde arızalar mümkündür. Bir konik sıkma bilezikli mil başlığı veya bölünmüş başlık tasarımı montaj açısından daha güvenilir ve daha kolay olabilir.

Tek kardan yapıya sahip bir kaplinin satın alma maliyeti doğal olarak bir çift kardan yapıya sahip kaplinin maliyetinden daha düşüktür. Ancak satın alma fiyatı seçimde tek belirleyici faktör ise, servis maliyetleride önemli ölçüde artabilir. Düzeltme kuvvetleri çift kardan kaplinlerde daha düşüktür, bu nedenle kaplin yıldızları ve birleştirme elemanları (örneğin, yataklar ve sızdırmazlık sistemleri) hizmet maliyetlerini azaltacak şekilde daha az sıklıkla değiştirilir. Bölünmüş başlık tasarımına sahip bir çift kardanlı kaplinin montajı ve sökülmesi oldukça kolaydır.

Bölünmüş bir başlık tasarımı kullanıldığında bakım maliyetinden tasarruflar katlanarak artar. Kaplin herhangi bir ekipmanı hareket ettirmeden şafttan kaldırılabildiği için, birçok durumda elektrik motoru, pompa, redüktör gibi bağlı olanekipmanların hareket ettirilmesi gerekmez. Bu nedenle tekrar kaplin ayarına ihtiyaç duyulmadan bakım işlemi gerçekleştirilebilir.

 Uyumsuzluk veya yanlış montaj göstergeleri:

• Kaplin başlıklarının şaft üzerinde hareketi

• Kaplin başlıklarının şaft bağlantılarının gevşemesi

• Kaplin başlıklarının arasında montaj boşluğu ölçü değişiklikleri

• Disk kaplinler için, gevşek disk paketi cıvata ve/veya somunlarını kontrol edin

• Hasarlı veya kırık komponentler

 Önerilen çözüm:

• Üniteyi kapatın

• Şaft ölçülerini ve toleranslarının uyumunu kontrol edin

•Tüm komponent bağlantılarını uygun sıkma torklarında sıkın.

Ek güvenlik için, bir diş kilitleme elemanı veya cıvataların çözülmesini önlemek için sıvı conta vb. kullanın.

 Aşırı Yükler

Kaplin ön seçimi sırasında, erken kaplin başarısızlığına neden olabilen aşırı yükleme koşulları genellikle göz ardı edilir. Emniyet faktörleri genellikle normal çalışma şartlarına dayalı olarak seçilir. Pik motor kalkış torkları (veya ek olarak pompa rotorları veya pistonlu pompa aktarma organı ataleti vb. yükler) gözönüne alınarak yapılmış kaplin boyutlandırmasında olabilecek muhtemel hataları önleyebilir. Kaplin seçerken, pompanınstart/stop, duruş sık başlatma/durdurma, vb. anormal koşullar sırasında  yaşayacağı pik kuvvetleri gözden geçirin. Sürücünün ve tahriğin uç noktalarının değerlendirilmesi sistem monte edilmeden önce olası sorunları belirlemekte yardımcı olabilir.

Sürekli kullanılabilirlik gerektiren kritik uygulamalar için (örneğin arıtma uygulamaları gibi) sorunları önleme amacı ile  proaktif bir yol ile anormal durumları tespit için bir tork ölçüm cihazı veya kızılötesi bir sensör ile kaplin performansı izlenebilir. Bu araçlar anormal tork veya yıpranma koşullarını algılama, ve hatta değişim için operatörü uyarmakda kullanılabilir.

Anormal Çevresel Koşullar

Kaplinde oluşabilir yüksek ortam sıcaklıklarını tespit etmek önemlidir. Bazen ısı bir şaft yoluyla transfer edilebilir ve kaplin arızalarına neden olabilir. Disk kaplinler genellikle tamamen-çelik tasarımı ile bu durumlarda en iyi çözümdür. Yıldız tip kaplinlerde sürekli 180 °C ve anlık olarak 250°C sıcaklığa kadar dayanabilen alternatif malzemeler de mevcuttur. Kumlar veya kimyasallar gibi aşındırıcılara karşı daha dayanıklı kaplin ve başlık malzemeleri de vardır.

Anormal çevresel göstergeler:

• Elastomer yapıya sahip kaplinlerde , erken aşınma veya başlıklarda bozulmaya bakın

Önerilen çözüm:

• Elastomerler için ortam sıcaklığını kontrol edin ve gerektiğinde değiştirin.

Torsiyonel Titreşimler

Bir kaplin arızasının gizli nedenlerinden biride yanlışlıkla “kaplin sorunu” olarak adlandırılan burulma titreşimleridir. Birkaplinin genellikle sistemde mevcut olan bir sorunu gösteren bir sigorta olduğunu unutmayın. Kaplin boyutu kaplin arızası gidene kadar artırılırsa, torsiyonel titreşim yine de sistemde kalabilir, ve bir sonraki zayıf halkada (örneğin sızdırmazlık elemanları, yataklamalar vb.) hasar oluşturabilir ve daha yüksekonarım maliyetlerine neden olabilir.

Torsiyonel titreşim sorunu göstergeleri:

Elastomer yapıya sahip kaplinlerde burulma titreşimi sorunları için, elastomer malzemenin likidite ve şekil değiştirme erime durumunu gözle kontrol ediniz. Disk kaplinlerde lamellerde veya cıvatalarda çatlama veya kırık arayın.

Bu sorunu gidermek için, bir çok kaplin üreticisi hangi hızda rezonans oluştuğunu belirlemek için bir torsiyonel titreşim analizi kullanarak sistemi değerlendirebilir. Daha sonra ünitenin devir sayısını rezonans aralığının dışına taşımak ve/veya kaplin lastiği sertlik miktarında bir değişim tavsiyesi ile rezonans alanı dışına çıkılabilir.

 Önerilen çözüm:

• Üniteyi kapatın

•Aşınma için kaplin komponentlerini kontrol edin ve gerekirse değiştirin

•Torsiyonel titreşim belirgin ise, kaplin üreticisine bir torsiyonel titreşim analizi yaptırın.

• Uygun sıkma torklarında tüm kaplin bağlantılarını sıkın.

• Devir sayısını rezonans bölgesi dışında çalışmaya ayarlayın veya kaplin üreticisinin torsiyonel titreşim analizine göre daha yumuşak veya daha elastik bir şaft tipi kaplin seçebilirsiniz.

Sonuç

Standart uygulamalarda kaplin genellikle en son seçilen öğelerden biridir. Kaplinler genellikle “sarf  kalemi” olarakda düşünülür ve amaç gerekli torku üretebilen  en düşük maliyetli, en hızlı şekilde teslim edilen kaplini bulmaktır.

Bu operasyondan ise genellikle üretici firmanın satın alma görevlisi kaplin

seçimi için sorumludur. Bu mantaliteyi sisteminlerde sorunlar ortaya çıkana kadar değiştirmek zordur ve bir büyük boy kaplin seçimi her zaman geçerli bir çözüm değildir.