Türkiye’de kömür madenciliğinde yılda ortalama 7 bin, tüm madencilik sektöründe ise 7 bin 893 iş kazası meydana geliyor. Maden sektöründeki iş kazalarının en aza indirgenebilmesi için iş ve işçi güvenliği açısından otomasyon ürünlerinin yapılan risk analizinin sonuçlarına göre seçilmesi gerekiyor. Rockwell Automation, madencilik sektörüne komple tesis otomasyonu çözümü sunarken, güvenlikle ilgili MHSA kriterlerine dikkat çekiyor.

Son dönemde tüm Türkiye’yi yasa boğan Soma maden faciası, bu sektörde güvenlik sistemlerinin nasıl olması gerektiği üzerine birçok soruyu da akla getirdi. Endüstriyel otomasyon sektöründe faaliyet gösteren Rockwell Automation, maden sektöründeki her sürece ait çözümler sunarak; bir acil stop butonundan komple tesis yönetimine, birkaç tesisin birden şirket merkezindeki ofisten izlenmesine kadar genişleyen anahtar teslim bir sistem sunuyor.

Sadece insan gücüne dayalı sistemlerin yerini artık otomasyonun ve buna uygun mekanik ekipmanların almasıyla madencilik sektöründe de yeni gelişmeler birbirini takip ediyor. Bu noktada bir tesis kurulumunda ilk adımlardan biri olan otomasyon sistemi tercihi de, gelecek için çok kritik bir karar olarak karşımıza çıkıyor. Madencilik sektöründe ‘güvenlik’ konusuna dikkat çeken Rockwell Automation; MHSA kriterlerinden söz ediyor; “MHSA kriterlerine göre iş kazalarını en aza indirgeyecek maddelerin şirketler tarafından uygulanması ve tüm cihazları kontrol eden merkezi kontrol biriminin yedekli kurulması gereklidir. Bu, merkezde bir arıza olması durumunda sistem hiç durmadan, yedek sisteme otomatik geçişi sağlayan emniyet tabanlı kontrol sistemlerinin kurulması anlamına gelir. Rockwell Automation’ın madencilik sektörü için PlantPaX Mining Suite proses çözümü, 20 seneyi aşkın süredir madencilik sektöründe yapılan uygulamalarla gelişerek günümüze gelmiş ve tüm tecrübelerin yazılıma entegre edildiği bir çözümdür.”

MHSA kriterlerine göre tüm ürün ve çözümler otomasyon kapsamında arızaları minimize ediyor. Çalışan güvenliği açısından ikaz verme, tehlike görülmesi anında ekipmanların hızlıca durdurulabilmesi, uzaktan izleme, duman görülen noktanın veya karbonmonksit seviyesinin yükseldiği noktanın görülerek çalışanlara anons edilmesi gibi erken uyarıların verilmesi sağlanıyor. Çalışanların doğru manevralar yapabilmelerine imkân ve zaman sağlayarak kaza riskini en aza indirgiyor.

“Otomasyon sistemi tercihi gelecek için de çok kritik bir karardır”

“İş ve işçi güvenliği açısından bakıldığında kullanılan otomasyon ürünlerinin çalışacağı ortama uygun ve uzmanlarca yapılan risk analizinin sonuçlarına göre seçilmesi gerekmektedir.” diyen Rockwell Automation Maden&Metal Sektörü Satış Yöneticisi Ediz EREN sözlerine şöyle devam ediyor;“Kapalı ve yangın riski yüksek bir alanda kullanılan elektronik ekipman ile açık ve yangın riski düşük bir ortamda kullanılan ürünler kesinlikle aynı olmamalıdır. Yanıcı ortamlarda kabloları kısa devre etseniz de kıvılcım çıkmayacak tipte elektronik cihazlar seçilmeli ve bu risk ortadan kaldırılmalıdır.”

Rockwell Automation’ın sunduğu çözümler

Rockwell Automation, madenin sürekliliğini sağlamak açısından kurulan sistemlerin kullanımı ile alakalı olarak lokal eğitimler veriyor. Bu eğitimlerin haricinde güvenlik ve emniyet konusunda önemli bir servis olarak da ‘Emniyet Değerlendirmesi’ servisini sunuyor. TUV sertifikalı uzmanları tarafından sahada kurulan kontrol sistemleri ile mekanik ekipmanların çalışma şekli değerlendirilerek alınabilecek önlemlerle alakalı raporları firmalara sunan marka, değerlendirme aşamasında firmanın İSİG, İşletme ve bakım sorumlularına da bu değerlendirmenin nasıl yapılması gerektiğini uygulamalı eğitimlerle veriyor. Bu çözümlerin şirketlere ve çalışanlara sağladığı faydalarla ilgili açıklamalarda bulunan Rockwell Automation Maden&Metal Sektörü Satış Yöneticisi Ediz EREN; “Çalışanlar, bir kömür konveyörü sıkıştığında anında durdurabilecekleri bir emniyet halatının hemen yanı başında durduğunu bilir ya da sahada herhangi bir CO seviyesinde yükselme durumu meydana geldiğinde ikaz edileceğini ve daha güvende çalıştıklarını hisseder. Şirketler, gerekli önlemleri aldıkları ve bu önlemlerle hem ekipman hem de çalışanlarını koruduklarını bildiklerinden, ekipmanlarının uzun ömürlü çalışması, çalışanların memnuniyeti gibi olumlu sonuçlar elde ederken, olası kazalar dolayısıyla oluşacak kayıpları minimize eder.” diyor.

“Verimliliği artırmak daha fazla işçi çalıştırmakla çözülmemelidir”

Verimlilik ülke ekonomisi açısından mutlak üzerinde durulması gereken bir konudur ancak gelişen ekonomilerde olduğu gibi otomasyon seviyesinin yükseltilmesiyle sağlanmalıdır. Eren konuyla ilgili olarak; “Verimliliği artırmak daha fazla işçi çalıştırmakla çözülmemelidir. Bir otomobil üretim tesisinde otomasyon olmadan binlerce insan çalıştırabilir belki sadece 10 adet robotla eş iş yapabilirsiniz, ancak tehlikeli bir ortamda risk altında çalışır ve kalitede standardizasyonu asla sağlayamazsınız. Şirketlerde ilk yatırım maliyeti değil, uzun vadeli maliyetlerin hesaplanmasıyla yatırım kararı verilmelidir. ” açıklamalarında bulunuyor.

MHSA Uygulama Örnekleri

Rockwell Automation, komple tesis otomasyonu çözümü sunarken MHSA kriterlerine uygun olması açısından uygulama örnekleri de sunuyor.

• • Konveyör sistemindeki tüm rulmanların sıcaklık bilgilerinin anlık izlenmesi, gerekli ikaz ve uyarı mekanizmasının oluşturulması

• • Konveyör sisteminde kullanılan, acil durumlarda çalışanların rahatça ulaşabilecekleri ve çekerek konveyörü durdurup ikaz vermeyi sağlayan ipli emniyet şalterlerinin tümünün merkezi kontrol sisteminden takip edilmesi, bu sayede çeşitli sebeplerle yaşanan konveyör kaymalarının da uzaktan tespit edilerek gerekli müdahalelere olanak sağlayan bir altyapı kurulması

• • Madende kullanılan çok kademeli kompresörlerin titreşimlerinin uzaktan canlı izlenmesi, tehlikeli seviyelere ulaşması durumunda kompresörlerin durdurularak ikaz verilmesi şeklinde sistem kurulması

• • Konveyör baş ve sonlarına yerleştirilen karbonmonoksit ve duman dedektörlerinin canlı izlenmesi, tehlikeli seviyelerde ikaz vermesi ve geçmişe yönelik bilgileri saklayacak sistem kurulması

• • Kırıcı sistemlerde rulman sıcaklığı, yağ sıcaklığı, akış, basınç bilgilerinin izlenmesi ve gerekli ikaz sisteminin kurulması

• • Bantların aşınması sonucu oluşan patinajların ve yırtılmaların kurulan hız bekçisi algılayıcılarla izlenmesi ve tehlikeye mahal vermeden sistemin otomatik durdurularak ikaz veren sistemin kurulması

• • Geçmişe dönük tüm saha sensör bilgilerinin yedekli bilgisayarlarda veri kaybı olmadan saklanabilmesini sağlayan sistemler kurulması

• Acil durumlarda; mail, sms, çağrı gibi yollarla uzak ilgilileri bilgilendirebilen ve akıllı telefonlarla uzaktan izlenebilen sistemler kurulması