Rulman, dönme hareketi yardımıyla sürtünmeyi azaltan makine parçalarına verilen genel addır.
Günümüzde rulmanlar oldukça yaygın şekilde kullanılan makine parçalarındandır. Dönme hareketi sürtünmenin azalmasına yardımcı olmakta ve bu sayede hareketi kolaylaştırmaktadır.
Rulmanların iki kilit fonksiyonu vardır:
- Hareket transferi sağlarlar.
- Kuvvetleri aktarırlar.
Rulmanların bileşenleri
Rulman genellikle şu bileşenlerden teşkil edilmektedir:
- Kanallara sahip iki bilezik veya disk.
- Makaralar veya bilyalar şeklinde döner elemanlar.
- Döner elemanları birbirinden ayıran ve yönlendiren bir kafes.
İç ve dış halka
İç ve dış halkalar genellikle yüksek saflıkta ve krom alaşımlı çelikten özel olarak imal edilmektedir. Bu malzeme, yüksek yük ve uzun hizmet ömrü için önemli bir faktör olan sertliğe sahiptir.
Seramik ve plastik gibi özel malzemeler de kullanılmaktadır. Plastikler çok yüksek sıcaklıklara karşı dayanıklı olmasa da çelikten çok daha hafiftir. Bu özelliği plastiğin otomotiv gibi sektörlerde tercih edilmesine sebep olmaktadır.
Döner elemanlar
Rulman döner elemanları şunlardır: Bilyalar, makaralar, koniler, küreler veya iğneler. Genellikle özel, yüksek saflıkta, krom alaşımlı çelikten imal edilirler. Seramik ve plastik gibi özel malzemeler de kullanılmaktadır. Döner elemanlar bilezikler veya disklerin özel olarak oluşturulan kanalları üzerinde dönmektedir ve kafes ile birbirlerinden ayrı tutulup yönlendirilirler.
Kafes
Kafes döner elemanları ayrı tutmak ve yönlendirmek için kullanılır. Kafes yapımında kullanılan malzemeler arasında çelik, pirinç ve plastik sayılabilir. İşleme teknikleriyle sağlam metal kafesler üretilebilirken, presli kafesler sacdan imal edilmektedirler. Benzer şekilde plastik kafesler de katı plastikten işlenebilir veya enjeksiyonla üretilebilir.
