Prekast Nedir?
Prekast, betonun özel formlarda çelik veya tahta kalıplara dökülmesinin ardından uygun sıcaklık ve nem koşullarında kürlenmesi ile oluşturulan yapı ürünüdür. Prekast betonlar kullanılacakları yere göre sadece beton içerebilecekleri gibi, beton mukavemetini artırmaya yönelik olarak, cam elyaf, çelik donatı çubukları veya her ikisini birlikte de içerebilirler. Kullanım alanının oldukça geniş olmasının yanı sıra yerinde dökülen beton ile karşılaştırıldığında daha üstün özelliklere sahip olduğu gözlenmiştir;
- İmalathane ortamında uygun nem ve sıcaklık koşullarında kürlenmesi ile daha yüksek mukavemetlere sahip olması,
- Kontrollü ve pratik bir yöntem olması,
- Yapılarda inşaat süresini gözle görülür ölçüde kısaltması,
- İstenen kalıp biçimlerine döküm yapılabilmesi mimari tasarımlarda büyük esneklik kazandırmaktadır,
- Dökümün kalıba yapılması, çevreye bırakılan atık beton miktarını bir hayli azaltmaktadır,
- Düşük iş gücü, güvenli üretim ve geniş ürün yelpazesi ile prekast kullanımı dünya üzerinde her geçen gün daha da artmaktadır.
Prekast Kullanım Alanları
Prekast’ın, geniş ürün yelpazesi ve uygulanabilirliğiyle yapı sektöründe popülerliği her geçen gün artmaktadır;
- Beton Borular
- Demir Yolu Traversleri
- Parke ve Kilit Taşları
- Dış Cephe Kaplamaları
- Yapı Kolon ve Kirişleri
- Mimari Uygulamalar
- Prefabrik Uygulamalar
ve daha birçok uygulamada prekast tekniği uygulanmaktadır.
Prekast Uygulaması
Prekast uygulaması beton santralinde başlar ve en son, şantiyede montajıyla son bulur.
Üretim yöntemi kısaca şöyledir:
Prekast uygulamalarının ekonomik olarak kullanıcı dostu olduğundan daha önce bahsetmiştik. Bu uygulamaların daha yüksek verimde ve düşük maliyetlerde üretilmesi ise üreticinin kullanacağı yöntem ve izleyeceği yolla orantılıdır. Yukarıda sıralanmış olan üretim prosesindeki her bir adımın uygulanışı, üretim prosesindeki verim, kalite ve maliyeti doğrudan etkilemektedir.
Prekast üretiminde en büyük rolü beton santrali ve beton dağıtım sistemleri oynamaktadır. Ülkemiz beton santralleri ve teknolojileri açısından dünya standartlarına ulaşmış olmasına rağmen beton dağıtım sistemleri konusunda birçok üretici firma hâlâ geleneksel yöntemleri kullanmaktadır. Bunun 2 temel nedeni bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi yeni nesil beton dağıtım sistemlerinin ülkemizde beton üreticilerinin büyük bir çoğunluğu tarafından maalesef henüz bilinmiyor olmasıdır. Diğer nedense bu sistemlerin sadece yurt dışında üretiliyor olmasından kaynaklı yüksek fiyatlardır.
Yeni Nesil Beton Dağıtım Sistemleri
Beton dağıtım sistemlerini en basit haliyle, “Beton santralinde üretilen hazır betonu, beton dökülecek kalıplara ileten sistemler” şeklinde açıklayabiliriz. Dağıtım işlemini kova-ray sistemleri, konveyör, forklift ya da transmikser ile gerçekleştirmek mümkündür. Ülkemizde firmalar beton dağıtımıyla ilgili yaratıcı yöntemler izlemesine rağmen bu yöntemler gelişmiş ülkelerde kullanılan yeni nesil yöntemlerle karşılaştırıldığında ciddi verimsizlikler yaratmaktadır. Firmalarımızın özellikle aşağıdaki konularda yaşadıkları kayıpları göz ardı etmeleri bu verimsizliğe zemin hazırlamaktadır:
- İşgücü
- Enerji
- Zaman
- Kalite
- Fabrika alan kullanımı
- Temizlik
- Emniyet
Yeni nesil beton dağıtım sistemleri iki ayrı üründen oluşmaktadır. Bunlardan ilki beton taşıma kovası olarak da adlandırabileceğimiz, beton santralinden aldığı hazır betonu raylar aracılığıyla taşıyan sistemdir.
Bilindiği üzere hazır betonun üretildiği andan itibaren hızlı bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Yeni nesil beton taşıma kovaları ile yüksek hızla ve temiz bir yöntemle betonu kalıba ulaştırabilirsiniz. Pİ Makina tarafından üretilmiş olan Pi Fly 2000 isimli yüksek hızlı beton taşıma kovası, hem yüksek hızlara çıkabilmesi hem de eğimli ve radyal raylarda gösterdiği yüksek performansı neticesinde benzer ürünlerin önüne geçmektedir.
Beton taşıma kovaları, betonu boşaltma yöntemleri bakımından piyasada farklı şekillerle karşımıza çıkıyor.
Düşük slumplı betonun taşınmasında enine ve boyuna alttan boşaltmalı kovalar yüksek performans gösterebilirken, daha düşük slumplı, bir diğer tabirle “akışkan” formdaki betonu taşırken düşük sızdırmazlık özellikleri nedeniyle istenen performansı tam olarak gösteremedikleri gözlenmiştir. Akışkan betonun taşınması için bu kovalara alternatif olarak tam sızdırmazlık sağlayan dönel boşaltma kovaları yurt dışı firmalarında uzun süredir kullanılmaktadır. Silindirik olarak imal edilen bu kovalar, beton boşaltma işlemini kendi ekseni etrafında dönerek gerçekleştirmektedir. Tasarımında hidrolik tahrikli dönel boşaltma kova sistemini referans almış olan Pi Fly 2000, kompakt tasarımı, sessiz çalışması ve tam sızdırmazlık özelliğinden kaynaklanan, temiz ve yüksek verimli çalışma prensibi, PLC sistemi üzerinden tam otomatik kontrol imkânı ve yüzde yüz yerli üretimden kaynaklanan düşük maliyetiyle piyasaya hızlı bir giriş yapması planlanmaktadır.
Yeni nesil beton dağıtım sistemlerini açıklarken iki ayrı üniteden bahsetmiştik. Bunlardan ilki Pi Fly 2000 yüksek hızlı kova sistemi, bir diğeri ise raylı kova sistemi ile beton kalıpları arasındaki iletimi sağlayan beton boşaltma kovasıdır (Pi Cast 2000).
Pi Cast 2000 beton boşaltma kovası sistemi ülkemizde henüz yeni olup, beton dağıtım sistemlerinde devrim niteliği taşımaktadır. Üretim hollerinde bulunan herhangi bir tavan vincine kolaylıkla montajlanabilecek olan bu sistem, Pi Fly 2000 beton taşıma kovasından alacağı hazır betonu 3 eksenli hareket kabiliyeti ve 180° dönebilen beton boşaltma ağzıyla imalat holünde bulunan herhangi bir kalıba yüksek performansta döküm işlemi gerçekleştirebilmektedir.
Pi Cast 2000 beton boşaltma kovası yarı otomatik olarak çalışmaktadır. Pi Fly 2000, beton taşıma kovasından beton alma işlemini bilgisayar kontrollü ve tam otomatik, alınan betonu kalıplara dökme işlemini ise tavan vinci ve Pi Cast 2000 beton boşaltma kovasını kablosuz olarak kontrol edebilen tek bir kumanda ile gerçekleştirmektedir. Tek bir personel ile beton boşaltma işlemi hassas bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir.
Pi Fly 2000 ister komple bir çözüm olarak Pi Cast 2000 ile, ister farklı uygulamalar için kendi başına beton taşıma kovası olarak kullanılabilir.
Türkiye’de ilk defa üretilecek ve kullanılacak olan Pi Makina Yeni Nesil Beton Dağıtım sistemi ile yüksek performans, yüksek verim, yüksek kalite ve düşük maliyet ile prekast üretimi yeni bir boyut kazanmış olacaktır. Böylelikle Pi Makina, prekast sektöründe uzmanlaşmış tecrübesiyle, bu sektöre uygun tek ve çift mikserli beton santralleri ve bu santrallere akuple edilebilir raylı taşıma kovası ve boşaltma kovalarıyla birlikte komple bir çözüm sunabilecek konuma gelmiştir. Örneğin aşağıdaki resimde kovalı “Pİ 100 BSP” Beton Santrali, “Pi Fly 2000” Beton Taşıma Kovası ve “Pi Cast 2000” Beton Boşaltma Kovası’nın birlikte nasıl çalıştığıyla ilgili bir resim görüyorsunuz.