Türkiye savunma ve otomotiv gibi sektörlerde kullanılan makine ve takım tezgâhlarında yerli çözümler geliştirilmesi için çalışmalar sürüyor.
Türkiye, savunma sanayiinde kritik bir öneme sahip olan; havacılık ve otomotiv gibi endüstrilerde ise ekonomik olarak büyük kayıplar yaratan makine ve takım tezgâhı ithalatının önüne geçmek için çareler arıyor. Bu kapsamda yerli çözümlerin geliştirilmesi için, devlet teşvikli çalışmalar yürütülüyor.
Savunma ve havacılık alanında son dönemde önemli bir ivme yakalayan Türkiye’nin gündeminde, bu alanlarda kullanılan makine ve takım tezgâhların yerlileştirilmesi de bulunuyor.
Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir sanayide yerli üretim takım tezgâhlarının kullanımını teşvik edecek mekanizmalar geliştirmeyi planladıklarını sık sık dile getiriyor.
Takım Tezgâhları Sanayici ve İş İnsanları Derneği (TİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Varlık ise Anadolu Ajansı muhabirine konuya ilişkin açıklamalarda bulundu. Fatih Varlık, Türkiye havacılık ve savunma sanayisindeki gelişimine bağlı olarak takım tezgâhı ihtiyacının arttığını söyledi.
Sivil havacılık alanında üretim yapan firmalar ve yan sanayinin yurt dışından bir kısıtlama olmaksızın son teknoloji ürünü makineleri temin edebildiklerini dile getiren Varlık, savunma sanayisi tarafında ise kısıtlamalarla karşı karşıya kalınabildiğini belirtti. TİAD Başkanı Varlık, savunma sanayisine yönelik üretimde kullanılacak makinelerin belli taahhütler doğrultusunda alınabildiğini ya da alınamadığını kaydetti.
Savunma ve havacılık sanayisinde kullanılabilecek makinelerin yerli üretimi konusunda dernek olarak kendilerinden görüş istendiğini anlatan Varlık, değerlendirmelerini ilgili kurumlarla paylaştıklarını ifade etti. Rekabetçi ve kaliteli makine yapmanın kolay olmadığını vurgulayan Varlık, şöyle konuştu:
“Sektörün yüzde 70-80 ihtiyacı standart CNC tornalar veya işleme merkezleri, küçük ebatlı. Bunların üretimi yapılabilir ama Tayvan’dan ve Kore’den daha ucuza yapılmasının imkânı yok. Oradaki altyapı uzun yıllar içerisinde oluşturulmuş. Bunun üzerine biraz daha büyük ebatlı, havacılık ve savunmaya da hizmet verebilecek, köprü tipi, çok eksenli yapıda makineler üzerine çalışmanın daha rekabetçi sonuçlar ortaya koyabileceği değerlendirildi ve bu doğrultuda bir rapor sunuldu. Hatta bazı yerli firmaların girişimleri oldu. Burada dışa bağımlılık çok fazla. Bir kontrol ünitesi Türkiye’de yapılmıyor maalesef, yapmak da kolay değil, dışarıdan alınmak zorunda. Makinenin hassasiyetinde çok önemli olan ana komponentler var, bunların imalatları da kolay değil, belki bunları dışarıdan almak daha ucuza gelecek ama bu tür şeylerle bir tasarımı bütünleştirip yapmak mümkün olabilir. Bu konuda ciddi bir destek ve girişim gerekecek. İmkânsız değil ama kolay da değil.”
Öncelik verilmesi gereken tezgâhlar
Takım Tezgâhları Sanayici ve İş İnsanları Derneği’ın “CNC Metal İşleme Makineleri ve Komponentleri Üretimi Raporu ve Yol Haritası Önerileri” başlıklı çalışmasına göre, savunmadan havacılığa, otomotivden medikale tüm sanayi sektörleri için stratejik önemdeki bilgisayar kontrollü metal işleme makinelerinin Türkiye’de üretimi oldukça zayıf düzeyde kalıyor.
Üretim için kullanılan ekipman ve aksamlarda yüzde 80 ithalat bağımlılığı bulunurken, süreç içerisinde yüzde 20 olan kritik ekipman yerlilik oranının en az yüzde 60’a getirilmesi gerekiyor.
Türkiye savunma, havacılık ve otomotiv sanayisinin gelişiminin devamı ve sürekliliği için, yüksek teknoloji içeren 5 ve üzeri eksenli işleme merkezi (büyük boyutlu olanlar, köprü/portal tipi ve benzeri), tornalama merkezi, kayar otomat, transfer tezgâhı, çok eksenli borverk, yatay işleme merkezi, çok eksenli taşlama tezgâhı, eklemeli imalat makinesi (3D metal yazıcı, karbon-fiber yazıcı) gibi tezgâhların üretimine öncelik verilmesine ihtiyaç bulunuyor.
Fabrika ve ekipman yatırımları
Metal işleme makinesi üretimi için ithalat yoluyla yapılabilen ekipman ve aksamların süreç içerisinde Türkiye’de üretilmesi gerekiyor.
Bunlara sadece tezgâh üretimi için değil, satış sonrası hizmetler de dahil olmak üzere tedarik zinciri yönetimi için gereksinim duyuluyor.
Bu ekipmanlar arasında CNC kontrol ünitesi; iş mili (spindle); spindle için özel rulmanlar; taret/magazin (otomatik takım değiştirme sistemi); vidalı mil ve yatakları; servo motor; elektronik devre ekipmanları yer alıyor.
Gerekli bu komponentlerin Türkiye’de üretildiği varsayılırsa; bir montaj fabrikası kurulumu için en az 250-300 milyon avro değerinde yatırım ihtiyacı bulunuyor.
Türkiye tarafından ihtiyaç duyulan bilgisayar kontrollü metal işleme makineleri ve üretimi için gerek duyulan ekipmanlarının üretimi için yaklaşık 10 yıl süre ve 10 milyar avroluk bir yatırım/Ar-Ge finansmanı gerekiyor.
2012’den bu yana destekler var
Raporda; bu konuda yatırım yapacak olan firmalara en az 10 yıl boyunca finansman desteği sunulması öneriliyor.
Ayrıca 2012’den bu yana TÜBİTAK projeleri ile destek sağlanan firmaların projelerinin (takım tezgâhları ve ekipmanları) incelenmesi ve proje çıktılarının somutlaşma durumu gözden geçirilmesi; gerekiyorsa desteğin devamının sağlanması önerisine yer veriliyor. (Kaynak: aa.com.tr)
