İskenderiyeli Heron, Milattan Sonra 10 – 70 yılları arasında, Mısır’ın İskenderiye şehrinde yaşamış Yunan mühendis ve matematikçidir. İskenderiye mekanik okulunun kurucularından olan Heron, Antik Çağ dünyasının en büyük mucitlerinden birisi ve geleneksel bilimin öncüsü olarak kabul edilmektedir.
İskenderiyeli Heron buhar gücüyle çalışan Aeolipile adında bir cihazın mucidi olarak kabul edilmektedir. Otomatik cihazlar ve sibernetik alanındaki çalışmalarıyla bu alanların öncüleri arasında yer almıştır.
İskenderiyeli Heron’un kaleme aldığı eserler
İskenderiyeli Heron pek çok kitap kaleme almıştır. 3 ciltten oluşan Mechanica’da inşaat uygulamalarını incelemiştir. Hareket, statik ve denge konularının işlendiği birinci kitabı takiben ağır cisimlerin kaldırılması yöntemlerini araştıran ikinci ve vince benzer bir makinenin işleyiş prensiplerinin açıklandığı üçüncü kitapla mimarlara ve inşaatla uğraşan bireylere yol göstermeyi amaçlamıştır. Heron’un bir diğer kitabı ise sıvı basıncıyla alakalıdır: Pnömatika. Bu kitaptaki bilgilerin bir kısmının doğruluğu tartışmalı olsa da eserde anlatılan cihazlardan biri olan Heron Çeşmesi (ya da Aeolipile), günümüzde kullanılan buhar motorunun mantığının ilk kez sergilenmesiyle bilim tarihinde önemli bir yere mevcuttur. Bu sistem kısaca, kaynayan suyun oluşturduğu buharın bir türbini çevirmesine dayanmaktadır. İskenderiyeli Heron tarafından kaleme alınan bir diğer eser ise, yine 3 ciltten oluşan Metrica’dır. Bu eser matematik alanıyla ilgilidir ve farklı geometrik cisimlerin alanlarının bulunmasıyla ilgili formüller verilmiştir.
İlk buhar türbinin icadı
İskenderiyeli Heron, pnömatik alanındaki çalışmalarıyla ve buhar türbinini icat etmesiyle tanınan bir bilgindir. Bu basit türbin düzeneği, içi su dolu bir hazne ile üzerinde iki delik bulunan metal bir küreden meydana gelmektedir. Haznedeki suyun kaynayıp, küreye ulaşan iki boru vasıtasıyla buharın transferi ve kürenin, basıncın etkisiyle kendi etrafında dönmesine dayanan sistem, o dönem eğlenceli bir oyuncak olarak görülmekteydi. Zira küre basınç arttıkça daha hızlı dönerken bir yandan da ıslığa benzer bir ses çıkarıyordu. Fakat bu basit oyuncak, İskenderiyeli Heron’dan yaklaşık 600 yıl sonra Isaac Newton tarafından ortaya koyulan hareket yasalarından üçüncüsünü, o dönemde uygulamaya dökmüştü. Ve bu basit oyuncak, buhar türbinin temelini oluşturmuştur.
