Özellikleri sürekli geliştirilmekte olan plastik malzemelerden yapılan dişliler, otomotiv, tekstil, tarım ve gıda endüstrileri gibi bir dizi uygulamada yaygın olarak kullanılmaya başlanmış olsa da çelik dişliler yüksek mekanik özelliklerinden dolayı hâlâ oldukça yüksek oranda tercih edilmektedirler.
Öte yandan dişlilerle ilgili en önemli sorunlardan biri aşınmadır. Bu amaçla yapılan çalışmada plastik dişlilerin aşınma davranışı incelenmiştir. Çelik dişlilerin aşınma davranışını karşılaştırmak için plastik dişliler de Polioksimetilen (POM) plastik malzemeden yapılmıştır. Çelik ve POM dişlilerin ağırlıkları ve diş kalınlıkları birbirine eşit olup, modül modifikasyonu ve dişlilerin çapları ile dişlilerin boyutları farklı olacak şekilde belirlenmiştir. Ayrıca çelik ve POM malzemelerden yapılan dişlilerin aşınma davranışlarını araştırmak için düz ve helis dişli olmak üzere iki farklı tipte dişli üretilmiştir. Değişken yükün ve dönme hızının dişlilerin aşınma davranışı üzerindeki etkileri, dişli üzerinde dişli aşınma testi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Dişlilerin aşınma davranışı numunelerin ağırlık kaybı hesaplanarak belirlenmiştir. Aynı yükler ve hızlar altında, helisel dişlilerin ağırlık kaybı çelik ve POM düz dişlilerdekinden aha düşüktü. Yükün ve hızın artmasıyla dişlilerdeki ağırlık kaybı arttı. Aynı ağırlıktaki çelik ve POM dişlilerin aşınma direnci birbirine yakındı. Plastik dişlilerin düşük maliyet ve yüksek korozyon direnci gibi avantajları nedeniyle bazı uygulamalarda helisel POM dişlilerin çelik dişlilere tercih edilebileceği sonucuna varıldı. Yapılan çalışmalar ışığında hazırlanan “Effects of Variable Load and Rotational Speed on the Wear Behavior of Pom Plastic Helical Gear” başlıklı bildirinin sunumu 18.08.2020 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Bildiriyi incelemek için tokyosummit.org adresine tıklayabilirsiniz.
Yazarlar
- Mehmet Kepenek, Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü
- Ege Anıl Diler, Ege Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü
- Fulya Ulcay Saban, Ege Redüktör Makine San. ve Tic. Ltd. Şti.