Tüm güç aktarım sistemleri belirli bir hareketi iletmek üzere dizayn edilmiştir. Bu ister motordan gücü redüktöre iletip bir konveyörü çeviren tahrik mekanizması olsun ister linear harekete imkan veren bir vidalı mil mekanizması olsun, hepsinin temel işlevi hareketi iletmektir.
İşte bu hareketin iletimi esnasında sistem belirli hız ve ağırlıklarda sürekli hareket ederken içerisinde bir kinetik enerji olur. Bu kinetik enerji sistemin devamlılık arz etmesi için sürekli mevcuttur. Peki bu noktada makineniz istenmeyen bir şekilde sıkışır ve aşırı yüklenirse ne olur?
Bu durumda makinedeki kinetik enerji sistem içerisinde absorbe edilir, eğer kullandığınız parçaların emniyet faktörleri yeterince yüksek değil veya bir koruma önlemi yoksa o zaman bu kinetik enerji makinenize zarar verebilir.
Bu tarz durumların önüne geçmek için en yaygın kullanılan önlem elektrik motorları üzerinden bir akım koruma sağlamaktır. Böylece akım (yani tork) belli bir değerin üstüne çıkarsa sistem kapanır ve zarar meydana gelmez. Ama akım koruma gerçek sıkışma ve aşırı yükler için birçok durumda yetersiz kalır.
Örneğin grafikte bir akım korumalı sistemin tork ve zaman grafiğini görüyoruz. Grafiğe göre sıkışma olduktan sonra tork artmaya başlıyor. Akım koruma sistemi örnekleme aralığı ve bir reaksiyon süresine sahip olduğu için sıkışma gerçekleşip sistem kapanasıya kadar 15ms saniye gibi bir süre geçiyor. Bu süre içerisinde tork çok yüksek seviyelere çıkarak sisteme zarar verebiliyor. Ama bir tork limitörü kullanılmış olsaydı; sıkışma olduğu anda tork limitörü 5ms’de devreye girerek torkun aşırı seviyelere çıkmasının önüne geçecekti.
Emniyet kavraması kullanmanın bir diğer avantajı da ürün boşa atınca sistemdeki kinetik enerji makineye zarar vermeden engellenecek olmasıdır.
Emniyet kavramasını makinede sıkışmanın ne kadar yakınına koyarsanız o kadar yüksek oranda kalan enerjinin sistemi yüklemesini engellenmiş olacaktır.
Örnekle bunu durumu belirtecek olursak aşağıda bir tahrik sistemi üzerinde ileri geri giden bir yük olduğunu farz edelim. Bu yük sıkışmaya maruz kaldığında ortaya çıkan enerjiyi kinetik enerji formülü ile hesaplarsak, 167J’dür.
Tork limitörü kullanıldığında sıkışma esnasında ortaya çıkan yük sadece 14J olacaktır. Bu sayede tork limitörü kinetik enerjiyi %90 civarı azaltarak sistemde bir hasar meydana gelmesini engelleyecektir.
Makinelerinizin hava yastığı olmaya aday ürünlerimizden bazıları:
Bunlar gibi birçok ürünümüz ile endüstrinin ihtiyacı olan emniyeti makinelere sağlıyoruz.
