Dişliler, tahrik teknolojilerinin temel bileşenlerindendir. Hareket veya güç iletimini sağlayan önemli makine elemanları olan dişli yapılarına ve yerleşimlerine göre farklı tork veya hızda aktarabilirler. Dişliler iki temel tipte üretilmektedir:
- Dikey eksenli dişliler
- Paralel eksenli dişliler
Dikey eksenli dişliler
Dikey eksenli dişliler, birbiriyle temas halindeki iki dişlinin eksenel olarak birbirine dik vaziyette yerleştirilmiş bulunmasından dolayı bu ismi almaktadırlar. Dikey eksenli dişlinin de pek çok farklı çeşidi bulunmaktadır:
- Sonsuz dişliler
- Kremayer dişliler
- Konik dişliler
- Planet dişliler
- Zincir dişliler
Paralel eksenli dişliler
Paralel eksenli dişliler de isimlerini yine iki dişlinin yerleşim açısından almaktadır: İki dişli paralel bir eksende yerleşik bulunur.
Paralel eksenli dişliler de kendi içerisinde ikiye ayrılmaktadır:
- Düz dişliler
- Helisel dişliler
Dişli kutuları (redüktörler)
Dişli kutuları (redüktörler), dönme hareketinin tork oranını dişliler vasıtasıyla değiştiren sistemlerdir. Redüktörlerde kullanılan dişlileri; sayısı, büyüklüğü ve diş sayısı gibi etkenler sistemin gücü ile torkun veya hızın kaç kat artabileceğini belirler. Kullanılan dişlilerin kalitesi, motorun ömrü ve sağlıklı çalışması için önem arz eder. Aşınmayı engellemek için sistemin zaman zaman yağlanması gerekmektedir.
