Patlayıcı ortamlarda kullanılmak üzere özel olarak üretilen elektrik motorlarına ex-proof (ya da exproof) motor denmektedir. İç yapıları standart elektrik motorlarından farklı olan ex-proof motorlar; patlayıcı gaz, buhar ya da toz bulunan ortamlarda infilak etmemek üzere özel olarak tasarlanır.
Yanıcı gazların, buhar üreten yanıcı sıvıların, yanıcı tozların ve diğer yanıcı maddelerin bulunduğu, yangın ve patlama tehlikesi bulunan ortamlar buna mukavemet edebilecek özel ekipmanlar gerektirir. Patlayıcı ortamlarda kullanılacak ekipmanlar, ATEX direktifleriyle düzenlenir. Dolayısıyla bir ex-proof motorun öncelikle ATEX sertifikasına sahip olması gerekir.
Ex-proof motorlar hangi özelliklere sahiptir?
Ex-proof tabiri yanıcı ya da patlayıcı ortamlar için üretilmiş ekipmanların tümünü kapsar. Bu ortamlar için üretilen elektrik motoru çeşidi de ex-proof motor olarak isimlendirilmektedir. Ex-proof motorlar aşırı ısınmazlar. Yanıcı veya patlayıcı bir ortamda bulunan elektrik enerjisiyle çalışan bir ekipmanın fazla ısınması istenmeyen sonuçlar doğurabilir. Aşırı ısınma yapmayan motorlarda meydana gelebilecek bir kıvılcım asla dışarıya yansıtılmaz. Bu sayede patlama ya da yangın riski en aza indirilir.
Bu motor türleri hangi sektör ve uygulamalarda kullanılır?
Ex-proof motorlar yanıcı veya patlayıcı özellikteki tüm çalışma ortamlarında kullanılırlar. Şu endüstriler ve tesisler bu motor çeşidinin sıklıkla kullanıldığı alanlardır:
- Petrol ve petrokimya tesisleri
- Kömür madenleri
- LPG tesisleri
- Doğal gaz tesisleri
- Demir-çelik sanayii
- Kimya sanayii
- İlaç endüstrisi
- Ahşap üretim tesisleri
- Alkollü içecek üreten fabrikalar
- Un ve şeker fabrikaları
