Kestirimci bakım, makinalardan tahribatsız yöntemlerle alınan ölçümlerin analizi ile oluşturulan bir öngörü modellemesine dayanır. Bu yöntemin temel araçlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
Bu yazımızda kestirimci bakımın önemli araçlarından biri olan ultrasonik ölçüm ve analizleri inceleyeceğiz. Ultrasonik denetlemeleri endüstriyel tesislerde enerji verimliliği çalışmalarında, mekanik incelemelerde ve elektriksel incelemelerde kullanmaktayız. Birçok arıza ve enerji kayıp noktası, insan duyuları ile algılanabilir seviyeye ulaştığında, makina veya tesisimiz için çok ağır maliyetler yaratacak potansiyele ulaşmış olacaktır. Bu sebeple, arıza ve kayıp-kaçak noktalarının, insan duyularının çok öncesinde, uygun ölçüm cihazları ile tespiti yapılmalı ve zamana dayalı değişimlerinin incelenmesi gereklidir.
Aşağıdaki grafikte ekipman sağlığının zamana bağlı değişimiyle, bakım yöntemlerinin ve araçlarının hangi aşamalarda etkin olduklarını net bir şekilde görebilmekteyiz.
Ultrasonik denetlemeler, enerji verimliliği çalışmalarında önemli araçların başındadır. Özellikle basınçlandırılmış gazların kaçak kontrolünde hızlı ve başarılı sonuçlar vermektedir.
Basınçlı hava yaklaşık yüzyıllık bir dönemden beri endüstriyel işletmeler tarafından kullanılmaktadır. Ancak basınçlı havanın verimli üretimi ve kullanımı yakın dönemlerde önemini daha çok göstermiştir. Basınçlı hava uzun bir süre bedelsiz kabul edilmiş ve firmaların sürekli işletme maliyetlerinin bir parçası olarak kabul görmüştür. Ancak artan enerji maliyetleri ve küresel rekabet koşullarında, basınçlı havanın bedelsiz olmadığı ve birim ürün maliyetini etkileyen parametrelerden biri olduğu anlaşılmaya başlanmıştır.
Basınçlı hava sistemleri, önemli düzeyde sermaye yatırımı ve yüksek miktarda işletme maliyeti demektir. Yandaki pasta grafiğinden de görüldüğü üzere işletme maliyetlerine en büyük katkı enerji ve bakım giderleridir. Genel bir kabul ile on yıllık dönem boyunca kompresörü çalıştırmak için gerekli olan enerji, yıllık basınçlı hava maliyetinin en az %75’ini oluşturmaktadır. (Compressed Air Challenge)
Basınçlı hava üretimi, SET (Spesifik Enerji Tüketimi) açısından incelendiğinde yüksek verime sahip sistemler değildir. Teorik olarak ve diğer sistem kayıplarını dikkate almadan şöyle bir örnekleme yapabiliriz: 1 kW eşdeğeri basınçlı hava üretebilen bir sistem, yaklaşık 5,2 kW kompresör gücüne ihtiyaç duyar. Diğer bir değişle kompresör tarafından kullanılan gücün sade %19’u faydalı işe dönüştürülebilmektedir. Kalan %81’lik kısmı ise atık ısı olarak kaybedilir.
Makalenin devamını okumak için lütfen buraya tıklayınız.
Yazan: Yavuz Tütünoğlu, Teknik Müdür, Maray Makina Mühendislik
